Tevkifat Nedir? Tevkifatlı Fatura Nasıl Düzenlenir?

Vergi mevzuatının en çok karıştırılan konularından biri olan tevkifat, özellikle KDV söz konusu olduğunda işletmelerin doğru fatura düzenleme ve beyan süreçlerinde kritik bir rol oynar. 2025 yılıyla birlikte güncellenen tevkifat oranları, alt sınırlar ve uygulama kuralları hem satıcı hem de alıcı işletmeler için süreci daha önemli hâle getirmiş durumda. Peki tevkifat nedir, hangi işlemlerde uygulanır ve tevkifatlı fatura nasıl düzenlenir? Papel Blog’un bu yazısında bu soruları cevaplıyoruz.  

 

Tevkifat nedir? 

Tevkifat, bir mal veya hizmet alınırken hesaplanan verginin tamamının veya bir kısmının satıcı yerine alıcı tarafından ödenmesini ifade eden bir vergi uygulamasıdır. Bu sistemde, fatura üzerinde hesaplanan KDV’nin belirli bir oranı alıcı tarafından kesilerek (tevkifatlı işlem) doğrudan vergi dairesine beyan edilir. 2025 yılında da birçok sektörde geçerliliğini koruyan tevkifat uygulaması; vergi tahsilatını güvence altına almayı, kayıt dışı işlemleri azaltmayı ve yüksek riskli sektörlerde devletin KDV gelirini garanti etmeyi amaçlar. Türkiye’de özellikle KDV tevkifatı oldukça yaygındır.  

Tevkifata tabi işlemler hem fatura düzenleme hem de ödeme süreçlerini doğrudan etkilediği için Papel İşletme Paneli üzerinden yapılan tahsilat, raporlama ve muhasebe entegrasyonlarıyla daha kolay takip edilebilir.  

Güncel tevkifat oranları işlemin niteliğine göre değişebileceğinden tevkifatlı fatura düzenlerken oranların doğru hesaplanması, KDV tevkifatlı fatura örneği üzerinden kontrol yapılması ve muhasebe kayıtlarının doğru oluşturulması çok önemlidir.  

Tevkifat ile stopaj arasındaki fark 

 Tevkifat ve stopaj kavramları birbirine benzer fakat vergi sistemi içinde farklı alanlarda kullanılır. Stopaj, elde edilen bir gelir üzerinden yapılan kesintiyi ifade ederken; tevkifat daha çok KDV gibi dolaylı vergilerde alıcı tarafından yapılan vergi kesintisini tanımlar. Yani stopaj, kira, ücret, serbest meslek ödemeleri gibi gelirlerin kaynağında kesilmesiyken, tevkifatlı işlem ise bir mal veya hizmet alımında KDV’nin belirlenen kısmının alıcı tarafından ödenmesi esasına dayanır. Bu yüzden stopaj gelir vergisiyle ilişkilendirilirken, tevkifat çoğunlukla KDV tevkifatı kapsamında değerlendirilir. Uygulamadaki bu temel fark, tevkifat muhasebe kaydı ile stopaj muhasebe kayıtlarının da farklı şekilde yapılmasına neden olur. Kısaca, iki kavram da verginin kaynağında kesilmesi mantığına dayanır; ancak kapsamları, uygulama şekilleri ve vergi türleri birbirinden ayrıdır.  

 

Hangi işlemlerde tevkifatlı fatura düzenlenir? 

Tevkifat kapsamına giren belirli mal ve hizmet teslimlerinde ve belirlenmiş alıcı statüsündeki kurumlara yapılan işlemlerde tevkifatlı fatura düzenlenir. KDV tevkifatı özellikle yapı işleri, temizlik hizmetleri, bakım–onarım hizmetleri, danışmanlık hizmetleri, işgücü temini, makine teçhizat kiralama gibi riskli sektörlerde yoğun olarak uygulanır. Bununla beraber kamu kurumları, belediyeler, özel bütçeli idareler ve tevkifat yapmakla yükümlü bazı şirketler tarafından yapılan alımlarda da tevkifatlı işlem zorunludur. 2025 yılı tevkifat uygulaması tebliğine göre işlemler için belirlenen tevkifat oranları değişebilir. Yani bir işlemin tevkifatlı olup olmadığını belirlerken hem hizmet türünün hem de alıcının tevkifat sorumlusu olup olmadığına dikkat etmek gerekir. Bu durum, doğru tevkifatlı fatura düzenlenmesini ve KDV stopajı olarak bilinen bu kesintinin doğru muhasebeleştirilmesini sağlar. 

Tevkifat oranları nelerdir? 

KDV tevkifatı uygulamalarındaki oranlar, 2025 yılından itibaren işlemin türüne, alıcının statüsüne ve işlem tutarının sınırına göre değişiklik gösterir. Tevkifatlı işlem kapsamında değerlendirilen bu oranların doğru uygulanması hem satıcı hem de alıcı açısından kritik derecede önemlidir. Mesela, kısmi tevkifat uygulamalarında oranlar “4/10”, “9/10” gibi ifadelerle gösterilirken tam tevkifat uygulamalarında ise “10/10” oranıyla verginin tamamı alıcı tarafından beyan edilir. Ayrıca, tevkifat uygulaması 2025 yılı için belirlenen alt sınır gibi şartlara da bağlanmıştır ve kısmi tevkifata tabi işlemlerde KDV dâhil fatura bedeli 9.900 TL altında ise tevkifat uygulanmayacağına dair düzenleme mevcuttur. 

 

Tevkifatlı fatura nasıl düzenlenir? 

Tevkifatlı fatura düzenlenirken önce işlemin tevkifata tabi olup olmadığı kontrol edilir. Bunun için alıcının tevkifat sorumlusu olup olmadığı, işlemin mal teslimi ya da hizmet alımı kapsamında bulunup bulunmadığı ve güncel tevkifat oranlarının uygulanıp uygulanmadığı incelenir. 

Ardından satıcı, standart fatura bilgilerini (alıcı-satıcı bilgileri, mal/hizmet tanımı, miktar, birim fiyat, matrah vb.) girer ve KDV oranı ile hesaplanan KDV tutarını belirler. Bu KDV’nin hangi kısmının alıcı tarafından tevkif edileceği (örneğin 5/10, 9/10 gibi) faturada açık şekilde yazılır. Mesela, %18 KDV uygulanan bir hizmette tevkifat oranı 5/10 ise hesaplanan KDV’nin yarısı alıcı tarafından tevkif edilir. Bu durumda faturada “Tevkifat Oranı: 5/10” ve “Alıcı Tarafından Tevkif Edilecek KDV: … TL” ibareleri yer almalıdır. Son olarak, satıcı tevkifat dışındaki kısmı alıcıdan tahsil eder ve bu tutarı KDV 1 Beyannamesi ile beyan eder. Alıcı ise tevkif ettiği KDV kısmını KDV 2 Beyannamesi ile beyan edip öder. Düzenlenen faturanın, 2025 yılı için geçerli olan alt sınır gibi şartlara da uygun olması gerekir. 

 

Kaynaklar: 1 

 

Bu blog yazısında sunulan bilgiler; yalnızca genel nitelikte olup hukuk, finans veya yatırım danışmanlığı teşkil etmemektedir. İçerik, bilgilendirme amacıyla hazırlanmış olup, özel durumlarınız için profesyonel danışmanlık almanız tavsiye edilir. Yazıda yer alan ifadeler, herhangi bir bağlayıcılık veya sorumluluk doğurmamakta, yalnızca yazarın değerlendirmelerini yansıtmaktadır. Alacağınız kararlarda tüm sorumluluk tarafınıza ait olup, Papel Elektronik Para ve Ödeme Hizmetleri A.Ş. bu bağlamda herhangi bir yükümlülük kabul etmemektedir.