Tüketici Kredisi Alırken Dikkat Edilmesi Gerekenler

 

 

Hayatın farklı dönemlerinde beklenmedik harcamaları ödeyebilmek ya da büyük planları hayata geçirmek için krediye ihtiyaç duyabiliriz. İşte bu noktada tüketici kredileri, eğitimden sağlığa, ev eşyası alımından düğün hazırlıklarına kadar birçok ihtiyacın karşılanmasında önemli bir çözüm sunar. Ancak kredi kullanmak yalnızca başvuru yapmakla bitmez. Krediye başvururken faiz oranlarından vade sürelerine, dosya masraflarından sözleşme şartlarına kadar dikkat edilmesi gereken pek çok unsur vardır. Papel Blog tüketici kredileriyle ilgili bilmen gereken tüm detayları senin için ele alıyor.

 

Tüketici kredisi nedir?

Ticari amaçlar dışında mal ve hizmet alımları için bankalardan ya da finansal kuruluşlardan alınan tüketici kredileri genellikle eğitim, tatil, sağlık, ev eşyası satın alımı gibi kişisel harcamalar için kullanılır. Farklı ihtiyaçlar için tasarlanmış birçok kredi vardır. Krediye başvurmak için gereken koşullar, kredilerin faiz oranları ve vade seçenekleri bankadan bankaya değişebileceğinden başvuru yapmadan önce araştırma yapmalı ve ihtiyaçlarına en uygun kredi türünü seçmelisin. 

 

Tüketici kredisi türleri

Her ihtiyaca göre kredi bulmak mümkündür. Her amaca göre farklı kolaylıklar sunan birçok kredi türü vardır. Bu türlerden en yaygın olanlar şunlardır: 

 

·       İhtiyaç kredisi: Tatil, eğitim, sağlık gibi bireysel harcamalar için kullanılan bu krediler genellikle kısa vadelidir.

·       Konut kredisi: Uzun vadeli ve yüksek tutarlı olan bu krediler konut satın almak için kullanılır.  

·       Taşıt kredisi: Bu kredi sıfır ya da ikinci el araç alımlarında kullanılır.

·       Eğitim kredisi: Eğitim masraflarını karşılamak amacıyla verilen bu kredilerin vadesi ve tutarı eğitim süresine ve masraflarına göre belirlenir.

·       Evlilik kredisi: Düğün, balayı gibi evlilikle ilgili harcamaları finanse etmek için verilen bir kredi türüdür.

·       Borç transferi kredisi: Bu kredi türünde farklı bankalardaki borçlar tek bankada toplanarak daha uygun faiz oranları ve ödeme seçenekleriyle yeniden yapılandırılır.

Kredi başvurusu öncesi değerlendirme

Kredi başvurusu yapmadan önce finansal durumunu gözden geçirmen ve krediye uygun olup olmadığını değerlendirmen başvurunun olumlu sonuçlanma ihtimalini artıracağından ve gelecekte oluşacak maddi yükümlülüklerini daha iyi yönetebilmeni sağlayacağından oldukça önemlidir. Kredi başvurusu sürecinde dikkat etmen gereken bazı temel konular vardır. Bu konuları şu şekilde sıralayabiliriz:

 

Kredi notunu kontrol et

Finansal geçmişinin bir yansıması olan kredi notu bankaların kredi başvurularını değerlendirirken önem verdiği kriterlerden biridir. Ödeme alışkanlıklarını, mevcut borçlarını ve geçmişteki kredi kullanma durumları değerlendirilerek hesap edilen kredi notu Türkiye’de genellikle 1 ile 1900 arasında bir puan skalasında değerlendirilir. Eğer yüksek bir kredi notun varsa kredi başvurunun onaylanması ve daha avantajlı faiz oranları elde etme olasılığın artar.

 

Gelir ve giderlerini analiz et

Ödeme kapasiteni belirlemek için aylık gelir ve giderlerini detaylıca analiz etmen önemlidir. Bankalar da benzer şekilde gelirinin mevcut borçlarına oranını değerlendirir ve bu değerlendirme başvuracağın krediye ne kadar uygun olup olmadığın hakkında bankaya fikir verir. Bu  yüzden krediye başvurmadan önce gelir ve giderlerini gözden geçirip kredi taksitinin bütçende yaratacağı etkiyi önceden hesaplaman senin için faydalı olacaktır.

 

Mevcut borçlarını gözden geçir

Eğer öncesinde aldığın ve hala ödemelerini yaptığın kredi ya da kredi kartı borçların varsa bu borçların ödeme düzenini ve kalan bakiyelerini gözden geçirmelisin. Gecikmiş ya da düzensiz ödemeler yaptıysan bu durum kredi notunu olumsuz etkileyecektir ve kredi başvurularının reddedilmesine neden olacaktır. Bu yüzden kredi başvurunun onaylanma olasılığını artırmak için borçlarını zamanında ve düzenli olarak ödemelisin.

 

Doğru ve eksiksiz bilgi sun

Kredi başvuru yaparken sunacağın bilgilerin doğru ve eksiksiz olması başvuru sürecini hızlandırmanın yanı sıra hakkında olumlu bir değerlendirme yapılmasına destek olacaktır. Yanlış ya da eksik bilgi vermen durumunda kredi başvurunun reddedilmesi ya da sürecin gecikmesi gibi durumlarla karşı karşıya kalabilirsin. Bu sebeple başvuru formlarını doldururken gerekli bilgileri eksiksiz bir şekilde sunmaya özen göstermeni tavsiye ederiz.

 

Faiz oranları ve vade süreleri

Krediye başvurmadan önce faiz oranları ve vade süreleri gibi unsurların kredi maliyetlerini nasıl etkilediğini anlamak önemlidir. Bu iki unsur kredinin toplam geri ödeme miktarı ve aylık taksitler üzerinde belirleyicidir. Örnek vermek gerekirse Türkiye’de 2025 yılından itibaren ihtiyaç kredilerinin aylık faiz oranları bankadan bankaya değişiklik göstermekle beraber %0,99 ile %8,99 arasındadır ve vade süreleri de genellikle 1 ila 36 ay arasında belirlenir. Herhangi bir krediye başvurmadan önce faiz oranları ve vade sürelerinin toplam maliyette yaratacağı etkiyi değerlendirmek bütçene en uygun krediyi seçebilmen için gereklidir.

 

Faiz oranlarının kredi maliyetine etkisi nedir?

Yüksek faiz oranları kredinin toplam geri ödeme tutarını artırır, düşük faiz oranı ise azaltır. Yani faiz oranlarının kredinin toplam maliyetine doğrudan etkisi vardır. Bundan dolayı krediye başvurmadan önce farklı bankaların sunduğu faiz oranlarını karşılaştırmak faydalı olacaktır. Ekonomik koşullar ve Merkez Bankası’nın politika faiz oranları da bankaların sunduğu faiz oranlarını etkiler.

 

Vade süresinin toplam geri ödeme üzerindeki rolü nedir?

Kısa vadeli kredilerin aylık taksit tutarları daha yüksekken toplam faiz ödemesi daha düşük olur. Uzun vadeli kredilerde ise aylık ödemeler daha düşük tutarlarda olsa da toplam geri ödeme miktarı yüksektir. Bu durumun sebebi uzun vadeli yatırımlar daha yüksek risk taşıdığından daha yüksek faiz oranlarıyla sunulmasıdır.  

Ek masraflar ve sigortalar

Kredi kullanırken faiz oranları ve vade sürelerinin dışında ek masraflar ve sigortalar da toplam maliyeti etkiler. Bu sebeple krediye başvurmadan önce ek masraflar ve sigortalar konusunda da dikkatli olmak önemlidir. Eğer herhangi bir ücret ya da sigorta talebiyle karşılaşırsan bu durumun yasal dayanaklarını ve gerekliliğini sorgulayarak haklarını koruman için bu ek yükümlülükler hakkında bilinçli olmalısın.

 

Dosya masrafları ve komisyonlar

Kredi tahsis sürecinde oluşan operasyonel maliyetlerin karşılanması için bankalar çeşitli ücretler isteyebilirler. Bunlardan en yaygın olanı halk arasında “dosya masrafı” olarak da bilinen “kredi tahsis ücreti”dir. Dosya ücreti genellikle kullanılacak kredi miktarının binde 5’i kadardır, mesela 100.000 TL’lik bir kredi için maksimum 500 TL tutarında olabilir.

Bankalar yasal düzenlemelere tabi olarak bu tür masrafları talep edebilir fakat tüketicinin de bu masrafların detaylarını ve gerekliliğini sorgulama hakkı vardır. Alınan ücretin haksız olduğunu düşünmen durumunda konuya ilişkin belgelerle beraber bankaya başvurarak bu ücretlerin iadesini talep edebilirsin. Bankanın bu talebi reddetmesi durumunda da Tüketici Hakem Heyeti’ne başvurma hakkının da olduğunu bilmeni isteriz.

 

Kredi sigortası zorunlu mu?

Kredinin geri ödemesini güvence altına almak için bankalar kredi kullanımı sırasında çeşitli sigortalar önerebilirler. Tüketicinin sigorta yaptırmayı istemesi durumunda istediği sigorta şirketinden sağladığı teminatı kredi veren kabul etmek zorundadır. Bununla beraber Türkiye’de 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’a göre, tüketicinin açık talebi olmaksızın kredi ile ilgili sigorta yaptırılamaz. Bu durumun tek istisnası konut kredilerinin alınabilmesi için yapılması zorunlu olan Zorunlu Deprem Sigortası (DASK)’dır. Fakat, konut sigortası ya da hayat sigortası gibi diğer sigortalar yasal olarak zorunlu değildir ve bankalar bu sigortaları talep etse de tüketici onaylamadan bu sigortalar yapılamaz.

Sözleşme detayları ve dikkat edilmesi gereken noktalar

Tüketici kredisi sözleşmeleri finansal yükümlülükleri belirlemek açısından önem taşıyan belgelerdir. Haklarını ve sorumluluklarını bilmen için bu sözleşmelerin detaylarını anlaman önemlidir. Kredi sözleşmelerinin tüm maddelerini dikkatlice incelemek özellikle erken ödeme, cayma hakları ya da gecikme durumlarında uygulanacak yaptırımlar konusunda bilgi sahibi olmak için gereklidir. Eğer herhangi bir konuda belirsizlik yaşarsan bankanın müşteri hizmetleriyle iletişime geçmek ya da bir hukuk uzmanından destek almak senin için faydalı olacaktır.

 

Erken ödeme ve cayma hakları

 

·       Erken ödeme hakkı: Bir tüketici olarak kredi borçlarının bir kısmını ya da tamamını vadesinde önce kapatma hakkın var. Böyle bir durumda bankalar senden erken ödeme tazminatı isteyebilir. Bu tazminat, kalan vadesi 36 ayı aşmayan kredilerde erken ödenen anapara tutarının %1’i, 36 ayı aşan kredilerde ise %2’si oranında uygulanabilir.

·       Cayma hakkı: Kredi sözleşmesinin imzalanmasından sonraki 14 gün içerisinde herhangi bir gerekçe göstermeye ve cezai şart ödemeye gerek olmadan sözleşmeden cayabilirsin. Eğer bu hakkını kullanırsan anaparayı ve krediyi kullandığın tarihten itibaren işleyen faizi en geç cayma bildirimini kredi verene göndermenden sonra 30 gün içinde geri ödemen gerekir.

 

Gecikme durumunda uygulanacak yaptırımlar

Eğer kredi taksitlerini ödemezsen bankalar gecikme faizi uygulayabilir. Bu faiz maksimum mevcut kredi tutarının %30 fazlası olabilir. Mesela kredi faiz oranın aylık %1 ise banka gecikme faizini en fazla aylık %1,30 olarak uygulayabilir. Bununla beraber aylık kredi taksitlerinin ödemesini sürekli olarak geciktirmen kredi notunu olumsuz etkileyebilir ve yasal takip sürecinin başlatılmasına sebep olabilir. Bu gibi durumlarla karşılaşmamak için ödemelerini düzenli yapmanı tavsiye ederiz.

 

 

 

Kaynaklar: 1, 2.

 

Bu blog yazısında sunulan bilgiler; yalnızca genel nitelikte olup hukuk, finans veya yatırım danışmanlığı teşkil etmemektedir. İçerik, bilgilendirme amacıyla hazırlanmış olup, özel durumlarınız için profesyonel danışmanlık almanız tavsiye edilir. Yazıda yer alan ifadeler, herhangi bir bağlayıcılık veya sorumluluk doğurmamakta, yalnızca yazarın değerlendirmelerini yansıtmaktadır. Alacağınız kararlarda tüm sorumluluk tarafınıza ait olup, Papel Elektronik Para ve Ödeme Hizmetleri A.Ş. bu bağlamda herhangi bir yükümlülük kabul etmemektedir.