API Bankacılığı Nedir?

 

Finansal teknolojilerin hızla geliştiği dijital çağda, bankacılık sektörü de bu dönüşüme ayak uydurarak API bankacılığı ve açık bankacılık gibi yenilikçi sistemlerle yeniden şekilleniyor. API bankacılığı; bankaların hizmetlerini, finansal API’lar aracılığıyla fintek şirketleri gibi üçüncü taraf hizmet sağlayıcılarla güvenli ve kontrollü bir şekilde paylaşmasına olanak tanıyor. Bankalar API bağlantısı sayesinde gerçek zamanlı finansal entegrasyon sağlarken, finteklerin sunduğu API çözümleri sayesinde kişiselleştirilmiş finansal hizmetler hızla yaygınlaşmakta. Peki, API bankacılığı nedir, nasıl çalışır, açık bankacılıkla farkları nelerdir ve hangi alanlarda uygulanır? Papel Blog bu soruları senin için cevaplıyor.

 

API bankacılığı nedir?

 

 

API (Application Programming Interface – Uygulama Programlama Arayüzü) bankacılığı, bankaların hizmetlerini ve verilerini üçüncü taraf geliştiricilere açmak için API’leri kullanmasıdır. API bankacılığı, bankaların müşteri verilerini ve işlemlerini, müşterinin onayıyla, fintek şirketleri gibi üçüncü taraf hizmet sağlayıcılarla paylaşmasına olanak tanıyan bir sistemdir. Türkiye’de TCMB’nın denetimiyle yürütülen açık bankacılık uygulamaları, 15 Mart 2020 tarihinde yürürlüğe giren yönetmelik ile tanımlanmasıyla beraber bankaların API’lerini açarak finteklerle iş birliği yapmaları da resmî güvence altına alınmıştır. 

 

Açık bankacılıkla farkı nedir?

 

 

Modern finansal hizmetlerin temelini oluşturan açık bankacılık ve API bankacılığı birbirleriyle yakın ilişki içindedirler. Fakat aralarında önemli farklar vardır. API bankacılığının uygulama alanı olan açık bankacılık, bankaların müşteri verilerini, müşterilerin de onayıyla üçüncü taraf hizmet sağlayıcılarla paylaşması anlamına gelir. Açık bankacılık sistemi sayesinde müşteriler daha kişiselleştirilmiş finansal hizmetlerden yararlanabilirler. Mesela, açık bankacılık hizmetinden yararlanan bir müşteri farklı bankalardaki hesap bilgilerini tek bir uygulama üzerinden görüntüleyebilir veya ödeme işlemlerini bu uygulama aracılığıyla gerçekleştirebilir.

 

API bankacılığı ise bankaların hizmetlerini API’lar aracılığıyla üçüncü taraflara açması anlamına gelir. Teknolojik bir altyapı sağlayan API’lar doğrudan yasal düzenlemelere tabi olmayabilirken; müşterinin açık rızasının şart olduğu açık bankacılık sistemleri PSD2 gibi yasal düzenlemelerle desteklenir. Bununla beraber açık bankacılık API teknolojisinin geniş bir uygulama alanı vardır. Özetle API bankacılığı bankaların teknolojik altyapılarını üçüncü taraflarla paylaşmalarını sağlarken; açık bankacılık ise bu altyapıyı müşteri verilerinin paylaşımı ve yönetimi için kullanır. Farklarına rağmen birbirleriyle ilişkili olan bu iki kavram, finansal hizmetlerin dijitalleşmesi ve kişiselleştirilmiş finansal hizmetlerin yaygınlaşması için çok önemlidir.

 

API bankacılığı nasıl çalışır?

 

 

 

Gerçek zamanlı veri akışını sağlayarak işlemleri hızlıca gerçekleştirebilme fırsatı sunan API bankacılığı kullanıcı deneyimini en üst seviyeye taşımayı amaçlar. API sistemi ise şu şekilde çalışır:

API bankacılığı sisteminde bankalar genellikle bir API portalı üzerinden geliştiricilere erişir ve geliştiriciler de bu portal aracılığıyla gerekli dokümantasyonları inceleyip test ortamlarında entegrasyonlarını geliştirerek süreci başlatabilir. Entegrasyon tamamlandıktan sonra üçüncü taraf uygulamalar kullanıcıların açık rızasını alarak bankanın sunduğu hizmetlere erişebilir ve bu hizmetleri kendi platformları üzerinden kullanıcılara sunabilir. Böylece kullanıcılar fark bankalardaki hesap bilgilerini tek bir uygulama üzerinden takip edebilir, EFT ve havale gibi ödeme işlemlerini doğrudan üçüncü taraf uygulamalar üzerinden gerçekleştirebilirler. Bununla beraber kredi ya da banka kartı başvuruları yapabilir ve finansal verilerine anlık olarak ulaşabilirler.

 

Türkiye’de 15 Mart 2020’de yürürlüğe giren yönetmelikle beraber açık bankacılık servisleri yasal bir zemine oturtulmuş olup bankaların API’lar aracılığıyla fintek şirketleriyle iş birliği yapmaları resmi olarak güvence altına alınmıştır. Ayrıca açık bankacılık sistemleri Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından denetlenmektedir. Kullanıcıların verilerini onların açık rızasını almak koşuluyla paylaşan açık bankacılık sisteminde, kullanıcıların rızası dijital platformlar üzerinden belirli bir süre geçerli olacak şekilde alınmak zorundadır. Müşteri onayı olmadan herhangi bir verinin paylaşılmasının yasak olmasının yanı sıra veri akışı da gelişmiş kimlik doğrulama yöntemleri ve şifreleme teknolojileriyle güvence altına alınır.

 

Bankalar ve fintekler arasında API iş birliği

 

 

 

API bankacılığı bankalar ve fintek şirketlerinin yaptıkları iş birliklerini güçlendirerek finansal hizmetlerin dijitalleşmesi sürecinde büyük fayda sağlar. Bankalar ve fintek şirketleri arasındaki iş birliği bankaların sunduğu API’lar aracılığıyla fintek şirketlerinin yenilikçi çözümleri geliştirmesine fırsat tanır. API’lar sayesinde fintek şirketleri bankaların altyapılarına entegre olabilir ve kullanıcılarına çeşitli finansal hizmetler sunabilirler. API iş birliğinin avantajlarını ise şu şekilde sıralayabiliriz:

 

• Fintek şirketleri için: Bankaların sunduğu API’lar fintek şirketlerine finansal ürün ve hizmetler geliştirme fırsatı tanır. Böylece fintek şirketlerini pazara daha hızlı bir şekilde girerek müşteri tabanlarını genişletebilirler.

 

• Bankalar için: Fintek şirketleriyle iş birliği yapmak bankaların dijital dönüşüm süreçlerini hızlandırarak müşteri memnuniyetini artırır.

 

• Müşteriler için: Bankaların ve fintek şirketlerinin API iş birlikleri müşterilerin kişiselleştirilmiş finansal hizmetlere daha hızlı ve kolay bir şekilde erişebilmesini sağlar.

 

 

TPP (Third Party Provider) rolü

 

 

Açık bankacılık sisteminde önemli rol oynayan üçüncü taraf sağlayıcılar (Third Party Providers- TPP), müşterilerin açık rızalarıyla finansal verilerine erişir ve bu verileri kullanarak kişiselleştirilmiş finansal hizmetler sunar. Sundukları hizmetler sayesinde rekabeti artıran TPP’ler genellikle iki ana kategoriye ayrılır:

 

• Hesap bilgisi hizmet sağlayıcıları (AISP): Hesap bilgisi hizmet sağlayıcıları müşterilerin farklı bankalardaki bilgilerini toplar ve bu bilgileri tek bir platformda kullanıcılara sunar. Bu kolaylık sayesinde kullanıcılar finansal durumlarını yönetebilmesi kolaylaşır.

 

• Ödeme başlatma hizmet sağlayıcıları (PISP): Ödeme başlatma hizmet sağlayıcıları kullanıcıların banka hesaplarından doğrudan ödeme yapabilmelerini sağlar. Geleneksel kart sistemlerine alternatif olan bu yöntemle ödemeler daha hızlı bir şekilde gerçekleşebilir.

 

 

API bankacılığı uygulama alanları

 

 

 

Açık bankacılık çerçevesinde geliştirilen API bankacılığı finansal hizmetlerin dijitalleşmesini sağlayarak finansal işlemleri daha hızlı güvenli ve kullanıcı dostu hale getirir. Bankalar ve fintek şirketleri arasındaki iş birliğini de güçlendiren ve böylece müşteri deneyimine katkı sunan API bankacılığı sisteminin hizmet ettiği iki temel uygulama vardır:

 

API ile Ödeme Başlatma Hizmeti (PIS)

 

 

Ödeme Başlatma Hizmeti (PIS), kullanıcıların üçüncü taraf bir uygulama aracılığıyla kendi banka hesaplarından doğrudan ödeme yapmalarını sağlayan bir hizmettir. Kullanıcıların alışveriş yaptıkları platformdan ayrılmadan hızlı ve güvenli bir şekilde ödeme yapabilmelerini sağlayan PIS, Türkiye’de 6493 sayılı Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanun kapsamında açık bankacılık hizmetleri arasında yer alır.

 

Hesap Bilgisi Hizmeti (AIS)

 

 

Hesap Bilgisi Hizmeti (AIS), kullanıcıların farklı bankalardaki hesap bilgilerini tek bir platformda toplu bir şekilde görüntülemelerini sağlayan bir hizmettir. Kullanıcıların finansal durumlarını daha iyi bir şekilde yönetebilmelerini sağlayan AIS, müşterinin açık izniyle farklı banka hesaplarından finansal verilerine güvenli bir şekilde erişebilmesini ve bu verileri tek bir yerde görebilmesini sağlar. Böylece kullanıcıların harcamalarını takip etmesi ve mali durumlarını yönetebilmesi kolaylaşır. Ayrıca bu sistem sayesinde kullanıcılar kişiye özel mali tavsiye ve ürün önerileri de alabilirler. 

 

 

Kaynaklar: 1, 2.

 

Bu blog yazısında sunulan bilgiler; yalnızca genel nitelikte olup hukuk, finans veya yatırım danışmanlığı teşkil etmemektedir. İçerik, bilgilendirme amacıyla hazırlanmış olup, özel durumlarınız için profesyonel danışmanlık almanız tavsiye edilir. Yazıda yer alan ifadeler, herhangi bir bağlayıcılık veya sorumluluk doğurmamakta, yalnızca yazarın değerlendirmelerini yansıtmaktadır. Alacağınız kararlarda tüm sorumluluk tarafınıza ait olup, Papel Elektronik Para ve Ödeme Hizmetleri A.Ş. bu bağlamda herhangi bir yükümlülük kabul etmemektedir.