Kredi Kartı Kullanma Rehberi: Bilinçli Kredi Kartı Kullanıcısı Olmak İçin Bilmen Gerekenler
Aralık 26, 2024
Hayatlarımızın vazgeçilmez bir parçası haline gelen kredi kartları hem günlük harcamalarımda hem de acil durumlarda yardımımıza koşuyor. Fakat, kredi kartlarının yanlış kullanılması durumunda büyük kayıplara ve strese yol açacağı da bir gerçek. Bu yüzden kredi kartı kullanımında kavramları anlamanın ve bilinçli olmak çok önemli ve getirisi azımsanamayacak kadar fazla. Kredi kartının temel kavramlarından doğru kullanım tüyolarına kadar sunduğumuz geniş rehber sana bu konuda yardımcı olacak.
Kredi Kartı Türleri
Kredi kartları kullanım amaçlarına ve sundukları avantajlara göre farklı türlere ayrılır. En yaygın olarak kullanılan kredi kartı türleri şu şekilde sıralanabilir:
- Taksitli Kredi Kartı
- Puan/Para Biriktiren Kartlar
- Mil Biriktiren Kartlar
- Kurumsal (Ticari) Kartlar
- Öğrenci Kartları
- Sanal Kartlar
Taksitli Kredi Kartı
Taksitli kredi kartları yapılan harcamaları taksitlendirme imkânı sunar. Özellikle yüksek tutarlı alışverişler yapıyorsan bu kart ödeme kolaylığı sağlar.
Puan/Para Biriktiren Kartlar
Bu kartlarla yapılan her harcamada belirli bir puan ya da para birikir. Bu puanlar kartın anlaşmalı olduğu mağazalarda indirim olarak kullanılabilir.
Mil Biriktiren Kartlar
Bu kartlarla yapılan her harcamada mil puan birikir. Biriken mil puanları uçak bileti, otel rezervasyonu gibi seyahat hizmetlerinde kullanılabilir.
Kurumsal (Ticari) Kartlar
Şirket çalışanlarına verilen bu kartlar, şirket harcamalarını kolayca takip etmeyi sağlar ve çeşitli ticari avantajlar sunar.
Öğrenci Kartları
Bu kartlar, gençlere ve üniversite öğrencileri için özel kampanyalar ve avantajlar sunar. Öğrencilerin bütçesine göre limitleri düşüktür ve genellikle aidatsızdırlar.
Sanal Kartlar
Bu kartlar fiziksel olarak değil de sanal olarak alışveriş yapılabilen kartlardır. Fiziksel olarak bulunmasa da telefon ya da giyilebilir teknolojilerle kredi kartı gibi kullanılabilir.
Türkiye’de Kredi Kartlarının Tarihi
İlk olarak 1950’lerde Amerika Birleşik Devletleri’nde ortaya çıkan kredi kartları Türkiye’de ilk kez 1968’de Diner’s Club restoranlarında kullanılmaya başlandı. Bu kartla beraber kullanıcılar nakit ödeme gereği olmadan yemeklerini yiyip sonrasında kartla ödeme yapabiliyordu. İlerleyen yıllarda bankalar kendi kredi kartlarını sunmaya başladı. Kredi kartlarının Türkiye’de yaygın kullanımı ise 1990’lı yıllarda başladı. Türkiye’de 2019 yılı itibari ile her yıl 4,5 milyona yakın kredi kartı dağıtılıyor. Neredeyse herkesin en az bir kredi kartı olduğu günümüzde bu kartların doğru kullanımının önemi de her geçen gün artmakta.
Kredi Kartı ile İlgili Temel Kavramlar
Detaylara inmeden önce temel kavramları anlamakta fayda var. Kredi kartını daha verimli ve bilinçli kullanabilmek için ilk olarak bilinmesi gereken en temel kavramlar şu şekildedir:
- Limit
- Taksit
- Vade Farkı
- Ekstre
- Asgari Ödeme
- Faiz Oranı
- Komisyon Ücreti
- Bloke
- Nakit Avans
Limit
Bankalar kredi kartlarına müşterilerinin kredi geçmişine ve finansal durumuna göre uygun bir harcama limiti koyar. Bu limit kişilerin finansal verilerine göre dönemsel olarak artış gösterebilir. Kredi kartıyla alışveriş yaparken limiti aşmamak gerekir.
Taksit
Kredi kartıyla yapılan bir harcamanın toplam tutarını, belirli bir vade boyunca eşit ödemeler halinde geri ödeme yöntemine taksit denir. Belirlenen vadeye göre alınan ürünün ücreti bölünen taksit sayısı kadar ayda parça parça ödenir.
Vade Farkı
Taksitli alışveriş yapıldığı durumda, ürünün peşin ödeme fiyatının üzerine eklenen farkta vade farkı denir. Bazı durumlarda belli bir taksite kadar bu fark istenmez, bazı durumlarda kaç taksit yaparsanız yapın yine de bu fark eklenir. Mesela 10.000 TL tutarında bir ürünü 5 taksite bölerek aldın, vade farkıyla beraber ödemen gereken toplam tutar 2200 TL’ye çıkabilir. Bu 200 TL fark vade farkıdır.
Ekstre
Ay boyunca kredi kartıyla yapılan harcamaların, borçların, faiz ve komisyon ücretlerinin aylık olarak listelendiği yerdir. Ekstrede ödeme tarihleri, asgari ödeme tutarı, toplam borç ve varsa faiz gibi bilgiler yer alır. Yapılması gereken en sağlıklı eylem ekstrede yer alan son ödeme tarihini geçmeden toplam borcu ödemektir. Son ödeme tarihinin geçmesi ya da asgari tutarın ödenmesi durumunda borca faiz işlemeye başlar. Bu da bir sonraki ay ödemesinde zorluk yaratabilir.
Asgari Ödeme
Asgari ödeme tutarı ekstrede yer alır. O ay içerisinde ödemeniz gereken en az tutardır. Bu tutarın ödenmesi durumunda kartın borcu tamamen kapanmış olmaz fakat asgari tutarı ödemek kartın ödemesinin gecikmesi durumunda işleyen gecikme faizinin işlemesini önler. Gecikme faizi bir sonraki ay ödemesinde sorun yaşanmasına sebep olabilir, bu sebeple toplam borcu ödemek her zaman daha sağlıklıdır. Faiz oranı bankaya göre değişiklik gösterebilir.
Faiz Oranı
Kartın borcunun tamamı ödenmediğinde kalan borç üzerinden işleyen orandır. Bu oran kredi kartına ve bankaya göre değişiklik gösterebilir.
Komisyon Ücreti
Kredi kartı işlemleri için bankanın aldığı ücretlerdir. Bu ücretler yurt dışı alışverişlerinde, taksitlendirme işlemlerinde, nakit avans çekiminde veya hizmet bedeli olarak alınabilir.
Bloke
Kartın belirli bir tutarının ya da tamamının geçici olarak kullanım dışı bırakılmasıdır. Kredi kartları genellikle şüpheli işlemlere karşı güvenlik önlemi, ödenmemiş borçlar ya da limit aşımı gibi bazı işlemler sebebiyle bloke edilebilir. Bloke kalktığında kart tekrar kullanılabilir.
Nakit Avans
Kredi kartından nakit para çekme işlemidir. Nakit avans, harcamalara oranla genellikle daha yüksek faiz oranına sahiptir ve ek işlem ücreti alınabilir.
Taksitli Harcama
Taksitli kredi kartları, büyük tutarlı alışverişlerde ödeme kolaylığı sağlar. Ancak burada dikkat edilmesi gereken nokta, taksitli harcamanın ödeme planıdır. Taksitli harcama yaparken dikkat edilmesi gereken noktalardan bazıları şöyledir:
H3: Ayrılan Bütçeyi Aşmamak
Harcamalarını taksitlendirerek ödemeni kolaylaştırabilirsin fakat toplam borç miktarını her zaman için göz önüne almak gerekir. Ödeyebileceğinden fazla bir borca taksitlendirebildiğin için girersen ödeme aşamasında sıkıntı yaşanması çok olası.
Faizsiz Taksit
Bazı kampanyalarda müşterilere faizsiz taksit imkânı sunulur. Faiz ücretinden kaçınmak için bu tür kampanyaları tercih etmek daha avantajlı olabilir.
Kredi Kartı Limiti Nasıl Artırılır?
Kredi kartı limitini artırmak için bankaya başvurabilir ya da mobil bankacılık uygulamalarını kullanabilirsin. Ancak bankalar limiti artırmadan önce bazı kriterleri değerlendirir. Bu kriterler şu şekildedir:
- Kredi Notu
- Gelir Durumu
- Düzenli Kullanım
Kredi Notu
Kredi kartı borcunun düzenli ödenmesi ve müşterinin genel finansal durumu kredi notunu olumlu olarak etkileyebilir. Yüksek kredi notu, limit artırımında avantaj sağlar.
Gelir Durumu
Limit artırımı yapmadan önce bankalar gelir durumunu inceleyecektir. Gelirin, mevcut limitini karşılamak için yeterliyse limit artışının onayı olasıdır.
Düzenli Kullanım
Limit artırmak istediğin kartınla düzenli harcama yapıyorsan ve borcunu düzenli olarak zamanında ödüyorsan banka bu kriterlere göre seni güven veren kullanıcı olarak görür. Bankanın güvendiği bir müşterisi olmak limit artırımı taleplerinin olumlu sonuçlanmasını sağlayabilir.
Kredi Kartlarını Daha İyi Kullanmak İçin Bazı Tüyolar
Kredi kartını en iyi şekilde kullanabilmen için sana bazı tavsiyelerde bulunabiliriz.
- İhtiyaca Yönelik Kullan
- Birden Fazla Kartı Aynı Anda Kullanma
- Otomatik Ödeme Talimatından Yararlan
- Kartını Güvenli Ortamlarda Kullan
- Kredi Kartının Kullanımını Kısıtla
İhtiyaca Yönelik Kullan
Çoğu kişi nasıl olsa kredi kartım var düşüncesiyle hiç ihtiyacı olmamasına rağmen birçok alışveriş yapabiliyor. Bu tuzağa düşme, alışveriş yaparken ihtiyaçlarını belirlemek ve kartını buna yönelik kullanmak ay sonunda ödeme yaparken sıkıntı yaşamamanı sağlar.
Birden Fazla Kartı Aynı Anda Kullanma
Birden fazla kart kullanmak borçların takibini zorlaştırabilir. Bir noktadan sonra bir kartın borcunu diğeriyle ödemen gerekmesin, tek bir kredi kartıyla harcama yapmak bütçenin takibini yapmanı kolaylaştırarak yaşanabilecek sorunların önüne geçer.
Otomatik Ödeme Talimatlarından Yararlan
Fatura ya da ekstre ödemesi gibi ödemelerinin son ödeme tarihlerini kaçırmanı engellemek için otomatik ödeme talimatları faydalıdır. Kartına vereceğin otomatik ödeme talimatı “Acaba şunu ödedim mi?” düşüncenizi ortadan kaldırarak stresinizi azaltacaktır.
Kartını Güvenli Ortamlarda Kullan
Özellikle online alışverişlerde güvenilir ve bilindik sitelerden alışveriş yapmaya çalış. Ayrıca kart bilgilerinin istenmeyen kişilerin eline geçmemesi için şüpheli bulduğun işlemlerden kaçın. Dolandırıcılık şüphesi taşıdığın bir işlem yapmış bulunduysan da hemen bankanla konuyla ilgili iletişime geçmeyi unutma.
Kredi Kartının Kullanımını Kısıtla
Tüm harcamalarını kredi kartından yapmak yerine büyük meblağlı olmayan alışverişlerini yaparken banka kartı kullanarak kredi kartını sadece ihtiyaç dahilinde kullanabilirsin. Bu, borç birikmesinin önüne geçer. Ayrıca yurt içi, yurt dışı ve internet alışverişlerinde kullanım alışkanlığına göre kısıtlamalar getirmek olası dolandırıcılık ihtimallerinin önüne geçer.