Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler Nedir?

 

Yaptığın harcamaların hepsi vergi matrahını düşürür mü sandın? Maalesef hayır! Vergi mevzuatı bazı giderleri göz ardı eder ve bunları vergi hesabına dahil eder. Bu tür harcamalara kanunen kabul edilmeyen giderler (KKEG) denir. KKEG’in ne olduğunu, hangi harcamaların bu kapsama girdiğini ve muhasebede nasıl yönetileceğini bu yazıda detaylıca ele alıyoruz.

 

Kanunen kabul edilmeyen gider (KKEG) nedir?

 

 

İşletmelerin ticari faaliyetlerini sürdürürken yaptıkları fakat veri mevzuatına göre vergi matrahı hesaplamasına girmeyen giderlere kanunen kabul edilmeyen giderler (KKEG) denir. İşletme bu tür giderleri normal bir şekilde gider olarak gösterebilir; ama vergisel açıdan bu tutarlar, kurum kazancı tespit edilirken indirim konusu yapılamaz ve vergi matrahına eklenir. Devletin vergi kaybının önlemek ve ticari kazancın gerçeğe uygun bir şekilde belirlenmesi için düzenlenen KKEG uygulaması kapsamına, kurumlar vergisi giderleri, kişisel harcamalar gibi vergisel açıdan indirim yapılmayan birçok farklı gider türü girebilir. Bu yüzden işletmelerin, giderlerini muhasebeleştirirken aynı zamanda vergisel niteliklerini de dikkate almalıdır.  Vergi matrahına doğrudan etki eden ve ödenecek verginin artmasına sebep olan KKEG’leri muhasebe, normal giderlerden ayrı bir şekilde kaydeder ve genellikle “689- Diğer Olağandışı Gider ve Zararlar” hesabı altında izler. Bu muhasebe uygulaması sayesinde hem finansal tablolar doğru sunulur hem de vergi denetimlerinde ilgili giderler kolayca tespit edilebilir.

 

Hangi giderler KKEG kapsamına girer?

 

 

Gelir Vergisi Kanunu (GVK) ve Kurumlar Vergisi Kanunu (KVK) hükümleri ile belirlenen kanunen kabul edilmeyen giderlerin (KKEG) vergi matrahından indirimi kabul edilmez. Bu sebeple işletmelerin vergi matrahlarını hesaplarken bu giderleri dikkate almamaları ve muhasebe kayıtlarında doğru bir şekilde sınıflandırmaları, vergi cezaları ya da diğer yasal yaptırımlarla karşılaşılmaması için son derece önemlidir. KKEG kapsamına giren başlıca giderler şunlardır:

 

Gelir vergisi mükellefleri için KKEG

 

• İşletme sahibi ve aile bireylerinin işletmeden çektiği para ve değerler.

• İşletme sahibinin kendisine, eşine ve küçük çocuklarına işletmeden ödenen ücret, ikramiye, komisyon ve tazminatlar.

• İşletmeye konulan sermaye için yürütülen faizler.

• İşletme sahibi ve aile bireylerinin işletmede cari hesap veya diğer yollarda alacakları üzerinden yürütülen faizler.

• İşletme sahibinin işlediği suçlardan kaynaklı tazminatlar, para ve vergi cezaları.

• Alkol ve alkollü içecekler ile tütün ve tütün mamullerine yönelik ilan ve reklam giderlerinin tamamı.

• Kiralanan veya işletmeye kayıtlı olan yat, kotra, tekne gibi motorlu deniz taşıtları, uçak ve helikopter gibi hava taşıtlarının, işletmenin asıl faaliyet konusuyla ilişkili olmayan giderleri ve amortismanları.

• Basın yoluyla veya radyo ve televizyon gibi yayınıyla işlenen fiillerden kaynaklı olarak ortaya çıkan maddi ve manevi zararlar için ödenen tazminat giderleri.

• Gelir Vergisi ve diğer şahsi vergiler.

• Finansman gider kısıtlaması uygulamasına ait giderler.

• Yabancı kaynakları öz sermayesini aşan işletmelerde, kullanılan yabancı kaynaklara dair faiz, komisyon, vade farkı, kâr payı, kur farkı ve benzer adlar altında yapılan giderler ve maliyet unsurları toplamının %10’u aşmayan kısmı.

 

 

Kurumlar vergisi mükellefleri için KKEG

 

• Öz ve örtülü sermayeden ödenen veya hesaplanan faizler.

• Örtülü sermaye üzerinden hesaplanan kur farkları ve benzer giderler.

• Transfer fiyatlandırmasıyla örtülü dağıtılan kazançlar.

• Yedek sermaye olarak tutulan para ve yedek akçe.

• Kurumlar Vergisi, vergi ve diğer tüm para cezaları, gecikme faiz ve zamları.

• Değer altında satışı yapılan menkul kıymetlerden doğan zarar ve ödenen komisyonlar.

• İşletmenin ana faaliyet konusuyla ilişkili olmayan yat, kotra, tekne gibi motorlu deniz taşıtları, uçak ve helikopter gibi hava taşıtlarının gider ve amortismanları.

• Kurum ortaklarının, yöneticilerinin, çalışanlarının veya kendisinin suçlarından dolayı ortaya çıkan tazminat giderleri.

• Basın yoluyla veya radyo ve televizyon gibi yayınıyla işlenen fiillerden dolayı ödenen tazminat giderleri.

• Kanun dışında veya kanunda belirtilen şartları taşımayan bağış ve yardımlar ve benzeri diğer giderler.

 

Diğer kanunlara göre KKEG

 

• Kazancın elde edilmesi ve sürdürülmesi ile ilgili olmayan giderler.

• Belgelendirilemeyen giderler.

• Kanunen yasaklanmış fiiller nedeniyle katlanılan giderler.

• Dönemsellik ilkesine aykırılık dolayısıyla gider kabul edilmeyen ödemeler.

• Kurumlar vergisinin dışında kalan kazançlara ilişkin gider ve zararlar.

• Yönetim kurulu başkan ve üyelerine verilen ikramiyeler.

• Sermaye Piyasası Kanunu’na göre ayrılan karşılıklar.

• Vergiye tabi işlemler üzerinden hesaplanan Katma Değer Vergisi ve indirilebilecek Katma Değer Vergisi giderleri.

• Ödenen Katma Değer Vergisi giderleri.

• Özel İletişim Vergisi giderleri.

• Bağışlanan mal ve hizmetlerin giderleri.

• Belgelendirilmemiş olan giderler.

 

İşletmelerin gider olarak gösterebilecekleri harcamaları ise İşletmeler İçin Gider Gösterilebilecek Harcama Türleri ve Kullanım Şartları Nelerdir? yazımızda detaylıca açıkladık. Hangi harcamaların gider olarak gösterilebileceğini merak ediyorsan yazımıza bekleriz.

 

KKEG listesi nasıl hazırlanır?

 

 

Vergi beyannamesi hazırlanırken matraha eklenecek tutarların doğru bir şekilde tespit edilebilmesi için kullanılan KKEG listesi, düzenli olarak güncellenmeli ve eksiksiz bir şekilde dosyalanmalıdır ki hem iç kontrol hem de resmi vergi denetimi süreçleri sorunsuz bir şekilde ilerleyebilsin. Bu sebeple vergi uyumluluğunun sağlanması ve işletmenin finansal güvenilirliğinin artmasında büyük rol oynayan KKEG listesinin doğru bir şekilde hazırlanması çok önemlidir. KKEG listesinin oluşturulurken için şu adımlar izlenebilir:

 

Belgeleri topla

 

Faturalar, makbuzlar, sözleşmeler gibi tüm gider belgelerini eksiksiz olarak toplamalı ve muhasebe kayıtlarına al.

 

Giderleri değerlendir

 

Her bir gider kaleminin KKEG kapsamında olup olmadığını belirlemek için Gelir Vergisi Kanunu, Kurumlar Vergisi Kanunu ve ilgili tebliğlere göre incele. Bu aşama önemli çünkü KKEG kapsamına giren giderler, finansal raporlarda şeffaflık sağlanması ve veri beyannamesi dönenimde hata yapılmasının önüne geçmek amacıyla muhasebede normal giderlerden ayrı bir şekilde, genellikle “689 – Diğer Olağandışı Gider ve Zararlar” hesabı altında özel alt hesaplarla izlenir.

 

Ayrı hesaplara kayıt yap

 

Yukarıda da söylediğimiz gibi KKEG kapsamına giren giderleri diğerlerinden ayrı olarak değerlendirilmesi için muhasebe sistemimde diğer giderlerden ayrı olarak, mesela “689- Diğer Olağandışı Gider ve Zararlar” hesabında kaydedin.

 

Mizan kontrolü yap

 

Mizan, işletmenin bir döneme ait tüm hesaplarının borç ve alacak toplamlarını gösteren bir kontrol tablosunu ifade eder. Mizan tablosu sayesinde yapılan muhasebe kayıtlarının doğruluğu kontrol edilir. Mizanda borç ve alacak toplamları birbirine eşitse muhasebe kayıtları doğru yapılmış demektir. KKEG hesaplarında eksik ya da yanlış olup olmadığını geçici vergi dönemlerini ve yıl sonlarında mizanı kontrol ederek anlayabilirsin. Bu kontrol aşamasında gider hesapları ve KKEG hesapları karşılaştırılarak herhangi bir yanlış sınıflandırma olup olmadığının denetlenmesi önemlidir.

 

Vergi beyannamesine hazırlan

 

Beyan döneminde KKEG listesini kullanarak vergi matrahına eklemen gereken tutarları belirle ve doğru beyan et.

 

İç kontrol ve denetim için listeyi sakla

 

Hazırladığın KKEG listesini düzenli olarak güncelle ve denetim dönemleri için dosyalayarak sakla. Gelir vergisi ile ilgili daha birçok sorunun cevabını ve 2025 yılının vergi dilimlerini 2025 Vergi Dilimleri: Hesaplama Yöntemleri ve Örnekler yazımızda bulabilirsin.

 

 

KKEG ile ilgili sık yapılan hatalar nelerdir?

 

 

Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler (KKEG), işletmelerin vergi matrahlarını hesaplarken dikkat etmesi gereken bir konudur. Fakat uygulamada, KKEG’lerin doğru bir şekilde muhasebeleştirilmemesi ve beyan edilmemesi, işletmelerin vergi yükümlülüklerini yanlış hesaplamalarına ve olası cezai yaptırımlarla karşılaşmalarına neden olabilir. KKEG ile ilgili sık yapılan bazı hatalar ve alınabilecek önlemler ise şu şekildedir:

 

Yanlış kategorizasyon ve muhasebe kayıtları

 

KKEG’lerin yanlış hesaplarda izlenmesi, muhasebe kayıtlarının doğruluğunu etkileyebilir. Bu durumun önüne geçmek için KKEG niteliğindeki giderlerin “689 – Diğer Olağandışı Gider ve Zararlar” hesabı yerine, ilgili gider hesaplarında gösterilmesi ve nazım hesaplarda takip edilmesi önerilmektedir.

 

Belgelendirme eksiklikleri

 

Giderlerin belgelendirilmemesi veya yetersiz belgelerle desteklenmesi, KKEG kapsamına giren harcamaların tespitini zorlaştırır. Böyle bir zorlukla karşılaşılmaması için her giderin, ilgili fatura, fiş veya sözleşme gibi belgelerle desteklenmesi gerekir.   

 

Vergi beyannamesinde hatalı beyan

 

KKEG’lerin vergi beyannamesinde doğru bir şekilde gösterilmemesi, vergi matrahının eksik veya fazla hesaplanmasına neden olabilir. Bu durum, vergi cezalarıyla karşılaşma riskini artırır. 

 

Kaynaklar: 1, 2.

 

Bu blog yazısında sunulan bilgiler; yalnızca genel nitelikte olup hukuk, finans veya yatırım danışmanlığı teşkil etmemektedir. İçerik, bilgilendirme amacıyla hazırlanmış olup, özel durumlarınız için profesyonel danışmanlık almanız tavsiye edilir. Yazıda yer alan ifadeler, herhangi bir bağlayıcılık veya sorumluluk doğurmamakta, yalnızca yazarın değerlendirmelerini yansıtmaktadır. Alacağınız kararlarda tüm sorumluluk tarafınıza ait olup, Papel Elektronik Para ve Ödeme Hizmetleri A.Ş. bu bağlamda herhangi bir yükümlülük kabul etmemektedir.