E-Ticarette Ödeme Onayı Süreci Nasıl İşler?

 

Ödeme onayı, işlem güvenliğini sağlamak, tüketici haklarını korumak ve hatalı işlemleri engellemek için kullanılan önemli bir aşamadır. Ancak, bazen kullanıcılar çeşitli sorunlarla karşılaşabilir ve bu süreçte nasıl hareket edeceklerini bilmeleri alışveriş deneyimlerini iyileştirmek için gereklidir. Bu yazıda, ödeme onayı sürecinin nasıl işlediğini, neden bu kadar önemli olduğunu ve karşılaşılan yaygın sorunlarla ilgili çözüm önerilerini detaylı bir şekilde ele alacağız.

 

 

Ödeme onayı nedir?

 

 

Ödeme işleminin gerçekleşmesi için alıcının ya da ödeme hizmeti sağlayıcısının onay verdiği sürece ödeme onayı denir. Genellikle müşteri ödeme yapmadan önce veya sonra çeşitli doğrulama yöntemleriyle sağlanan bu onay, özellikle dijital ödeme sistemlerinde ve e-ticaret platformlarında müşteri deneyimini iyileştirerek güvenliği artıran önemli bir unsurdur. Mesela, online alışverişlerde 3D Secure doğrulama yöntemiyle ya da mobil bankacılık uygulamaları üzerinden onay verme, SMS/e-posta ile gönderilen kodların girilmesi gibi yöntemlerle de ödeme onayı almak mümkündür.

 

 

Ödeme onayı neden önemlidir?

 

 

Ödeme onayı aşaması online alışverişlerde dikkate alınması gereken bir konudur. Bu onayın önemli olmasının sebeplerinden bazılarını şu şekilde sıralayabiliriz:

 

Güvenlik sağlar

 

Yetkisiz işlemleri önleyerek dolandırıcılığa karşı koruma sağlayan ödeme onayı özellikle online işlemlerde kullanıcıların kimliklerini doğrulamak için kullanılır. Hem alıcı hem de satıcının güvenliğini sağlayan bir ödeme onayı müşteri bilgilerinin korunması ve işlem güvenliği açısından çok önemlidir.

 

Hataların önüne geçer

 

Yanlış ya da hatalı ödeme yapılmasının engelleyerek ödeme onayı kullanıcıların ödeme bilgilerini kontrol etmelerine fırsat verir ve böylece yanlış tutar veya alıcıya ödeme yapılmasının önüne geçilmiş olur.

 

Tüketici haklarını korur

 

Ödeme onayı sayesinde kullanıcının izni olmadan ödeme yapılması önlenir. Böylece tüketici ödemeleri üzerinde kontrol sahibi olur ve bir  tüketici olarak hakları da korunmuş olur.  

 

Online alışverişte ödeme onayı süreci

 

Hem tüketicilerin finansal bilgilerinin korunmasını hem de satıcıların güvenli bir şekilde ödeme alabilmesini sağlayan ödeme onayı süreci özellikle sanal mağaza alışverişlerinde kullanılmaktadır. Bu süreç müşterinin e-ticaret sitesinde satın almak istediği ürün veya hizmeti seçip alışveriş sepetine eklemesiyle başlar. Sonrasında müşteri, ödeme sayfasında kredi kartı veya banka kartı bilgilerini girer. Müşterinin bilgilerini girmesinin ardından 3D Secure sistemi devreye girer ve dolandırıcılık riskine karşı ek bir güvenlik katmanı oluşturmak için bankanın müşteriye SMS veya mobil uygulama üzerinden gönderdiği tek kullanımlık bir şifre ile kimlik doğrulaması yapmasını sağlar.

 

Müşterinin girdiği ödeme bilgileri ve 3D Secure doğrulaması bankanın sistemleri tarafından kontrol edilir ve bilgiler doğru ve geçerli olması durumunda işlem onaylanır. Bankanın onayladığı işlemin e-ticaret sitesine bildirilmesinin ardından da siparişin işleme alınması sağlanır. Ödeme onayı alındıktan sonra ödeme işlemi tamamlanmış olur ve satıcı siparişi hazırlayarak müşteriye gönderir.

 

Bankalar ve ödeme sağlayıcılarının rolü

 

 

Online ödeme sistemlerinde işlem sürecinde güvenlik sağlamak için bankaların ve ödeme hizmet sağlayıcılarının rolleri kritiktir. Müşterilerin kredi ya da banka kartlarıyla ödeme işlemi yapmalarını sağlayan bankalar EFT, havale ve diğer bankacılık hizmetleriyle de fonların alıcıya ulaşmasını sağlarlar. Bununla beraber müşteri bilgilerini korumak ve yetkisiz işlemleri engellemek için sürekli olarak güvenlik önlemi alırlar.

Ayrıca, gelişmiş güvenlik protokollerini ve dolandırıcılık tespit sistemlerini kullanarak ödeme işlemlerinin güvenliğini de sağlarlar. Bunun yanı sıra, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) gibi düzenleyici kurumların belirlediği kurallara uymakla yükümlü olan bankalar ödeme sistemlerinin kesintisiz ve güvenli bir şekilde çalışmasını sağlamak için gözetim faaliyetlerinde de bulunurlar.

Satıcılar ve alıcılar arasında köprü görevi görerek hızlı ve güvenli bir şekilde ödeme işlemi yapılabilmesini sağlayan ödeme hizmetleri sağlayıcıları ise sanal POS, dijital cüzdan ve mobil ödeme çözümleri gibi çeşitli hizmetlerle e-ticaret siteleri ve diğer işletmeler için kullanıcı dostu ödeme altyapıları geliştirirler. Farklı ödeme sistemlerinin entegrasyonunu kolaylaştırarak müşteri deneyimini iyileştiren bu altyapılar, 6493 sayılı Kanun ve TCMB düzenlemeleri kapsamında faaliyet göstererek ödeme sistemlerinde güvenlik ve şeffaflık standartlarını belirler, tüketicilerin korunmasına katkıda bulunurlar.

 

3D Secure ve diğer güvenlik önlemleri

 

 

Online ödeme işlemlerinde güvenliği artırmak için başta 3D Secure olmak üzere çeşitli protokoller ve önlemler geliştirilmiştir. Çevrimiçi kredi ve banka kartı işlemlerinde güvenliği artırmak için geliştirilmiş bir protokol olan 3D Secure sistemi kart sahibi, banka ve iş yeri arasında üç boyutlu bir güvenlik katmanı oluşturarak dolandırıcılık riskini azaltmayı hedefler.  Bu sistem, online alışveriş sırasında ödeme işleminin başlamasıyla beraber kart sahibinin bankası tarafından ek bir kimlik doğrulama adımı olarak devreye girer. Genelde, kart sahibinin sistemde kayıtlı olan cep telefonuna tek kullanımlık bir şifre gönderilir ve kart sahibinin şifreyi ilgili alana girmesinin ardından ödeme işlemi onaylanmış olur. Yetkisiz kişilerin kartı kullanmasını zorlaştıran 3D Secure sistemi hem tüketiciyi hem de satıcıyı bu kolay prosedür ile korumuş olur.

3D Secure güvenlik için geliştirilmiş protokoller ve önlemler arasında en yaygınlarından biridir ama tek değildir. 3D Secure dışında online ödeme sürecinde güvenliği sağlamak için kullanılan diğer güvenlik önlemlerini şunlardır:

 

SSL/TLS şifrelemesi: Web sitelerinin, kullanıcı ile sunucu arasındaki veri iletimini şifreleyerek üçüncü tarafların bu verilere erişimini engelleyen güvenlik protokolleridir. SSL veya TLS sertifikasına sahip sitelerin URL’leri “https://” ile başlar ve tarayıcıda bir kilit simgesiyle gösterilir. 

PCI DSS: Ödeme Kartı Endüstrisi Veri Güvenliği Standardı (PCI DSS), kart bilgilerinin güvenli bir şekilde saklanması ve işlenmesi için belirlenmiş uluslararası bir standarttır. İşletmelerin bu standarda uyması veri ihlallerini önleyerek ödeme güvenliğini artırır.  

İki faktörlü kimlik doğrulama (2FA): Kullanıcıların oturum açarken veya ödeme yaparken şifrelerinin yanı sıra cep telefonuna gönderilen bir kod gibi ikinci bir doğrulama yöntemi kullanmasını gerektiren bir güvenlik uygulamasıdır. Bu yöntem, hesapların yetkisiz erişimlere karşı korunmasını sağlar.

CVV/CVC kodları: Kartların arka yüzünde bulunan üç haneli bu kodlar, online işlemlerde ek bir güvenlik katmanı sağlar. İşlem sırasında bu kodun girilmesi, kartın fiziksel olarak kullanıcıda olduğunu doğrulamaya yardımcı olur.

Fraud tespit ve önleme sistemleri: Yapay zekâ ve makine öğrenimi tabanlı sistemler, olağandışı veya şüpheli işlemleri tespit ederek dolandırıcılık girişimlerini engeller. Bu sistemler, kullanıcı davranışlarını analiz ederek anormallikleri belirler ve gerekli durumlarda işlemi durdurur veya ek doğrulama ister. 

 

 

Ödeme onayı sürecinde karşılaşılan sorunlar ve çözümleri

 

 

Hem kullanıcılar hem de işletmeler online alışverişlerde ödeme onayı sürecinde sorunlarla karşılaşabilir. Daha sorunsuz bir alışveriş deneyimi yaşayabilmek için karşılaşabileceğin sorunlar ve olası çözümlerden bahsetmek isteriz.

 

Kartın reddedilmesi

 

Yetersiz bakiye, limit aşımı ya da kart bilgilerinin geçersiz olması gibi sebeplerden dolayı ödeme sırasında kart reddedilebilir. Bu tarz sorunlarla karşılaştığın durumda öncelikle kart bilgilerini doğru girdiğine emin ol. Sonrasında ise hesap bakiyeni ya da kredi kartı limitini kontrol et. Eğer sorun devam ederse en doğrusu bankanla iletişime geçmen olacaktır.

 

3D Secure doğrulama sorunları

 

Ödeme onayı sırasında telefonuna SMS ya da uygulama bildirimi gelmeyebilir. Bu durum sisteme kayıtlı telefon numaranın güncel olmamasından ya da operatörün gecikmesinden dolayı olabilir. Böyle bir durumla karşılaşmamak için bankandaki iletişim bilgilerini güncel tutmanı öneririz. Evet kod gelmemesi bir sorun fakat kod geldiği halde karşılaşabileceğin bir sorun daha var, doğrulama kodunu hatalı girmek.  Bu sorunla karşılaşmamak için girdiğin doğrulama kodunu onaylamadan önce tekrar kontrol edebilirsin, eğer kodu yanlış girdiysen de yeni bir kod talep ederek bu sorunun önüne geçebilirsin. Sorununun devam etmesi durumunda bankanın müşteri hizmetleriyle iletişime geçmen senin için en yararlısı olacaktır.

 

Provizyon sorunları

 

İşlemin tamamlandıktan sonra bankada bir süre provizyonda kalır ve onay bekler. İşleminin provizyonda normalden uzun süre beklemesi bir sorunun habercisi olabilir. İşleminin onaylanması için provizyon sürecinin tamamlanmasını beklemelisin. Ayrıca bankanın güvenliği ya da başka sebeplerden dolayı provizyon reddi yaşayabilirsin. Eğer işlemin reddedilirse bankanla iletişime geçerek sebebini öğrenmeni öneririz.

 

Teknik sorunlar

 

Alışveriş yaptığın web sitesinde teknik sorunlarla karşılaşılabilir ya da kullanılan tarayıcı güncel olmayabilir. Böyle bir sorunla karşılaşırsan yapabileceğin şeylerden biri tarayıcını ya da uygulamanı güncellemek olabilir. Bir başka çözüm ise farklı bir tarayıcı ya da cihaz denemek olabilir. Sorunun devam etmesi durumunda satıcıyla iletişime geçebilir ya da biraz bekleyip tekrar deneyebilirsin.

 

Sanal POS hata kodları

 

Her bankanın veya ödeme sağlayıcısının farklı hata kodları ve anlamları vardır. İşlemin sırasında hatayla karşılaşman durumunda hata kodunu not alarak ilgili bankanın veya ödeme sağlayıcısının destek sayfasından anlamını kontrol edebilirsin.

 

Kullanıcı kaynaklı hatalar

 

Kullanıcının eksik ya da hatalı bilgi girişi yapması ödeme sürecinde sorun yaratmasının yanı sıra satın alınan ürün ya da hizmetin ulaşmasında da sorunlara sebep olabilir. Böyle bir sorunla karşılaşmamak için bilgilerini girerek doğru ve eksiksiz bir şekilde girdiğinden emin ol ve eksik ya da hatalı alanlar varsa bulmak ve düzeltmek için girdiğin bilgileri kontrol etmeyi unutma.

 

Kaynaklar: 1.

 

Bu blog yazısında sunulan bilgiler; yalnızca genel nitelikte olup hukuk, finans veya yatırım danışmanlığı teşkil etmemektedir. İçerik, bilgilendirme amacıyla hazırlanmış olup, özel durumlarınız için profesyonel danışmanlık almanız tavsiye edilir. Yazıda yer alan ifadeler, herhangi bir bağlayıcılık veya sorumluluk doğurmamakta, yalnızca yazarın değerlendirmelerini yansıtmaktadır. Alacağınız kararlarda tüm sorumluluk tarafınıza ait olup, Papel Elektronik Para ve Ödeme Hizmetleri A.Ş. bu bağlamda herhangi bir yükümlülük kabul etmemektedir.