Kapasite Raporu Nedir? Ne İşe Yarar?

Bir fabrikan var ama kapasiteni resmi olarak nasıl belgeleyeceğini bilmiyor musun? Ya da devlet desteklerine başvururken senden “kapasite raporu” istendiğinde kafan karışıyor mu? Bu yazıda kapasite raporunun ne olduğunu, kimler için zorunlu olduğunu, ne işe yaradığını ve adım adım nasıl alınacağını senin için anlatıyoruz.  

 

Kapasite raporu nedir?  

Sanayi işletmelerinin üretim gücünü ve teknik kapasitesini resmi olarak belgeleyen dokümana kapasite raporu denir. İşletmenin sahip olduğu makine parkı, üretim alanı, hammadde kullanımı, iş gücü ve yıllık üretim miktarı gibi unsurlar dikkate alınarak hazırlanan bu rapor sayesinde işletmenin teorik olarak ulaşabileceği maksimum üretim kapasitesi belirlenir ve resmiyet kazanır. 

Türkiye’de kapasite raporunun hazırlanması ve geçerliliği, 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanunu, 6948 sayılı Sanayi Sicil Kanunu ve 1975 tarihli Bakanlar Kurulu kararı başta olmak üzere çeşitli yasal düzenlemelerle güvence altına alınmıştır. İthalat-ihracat işlemleri, teşvik başvuruları ve sanayi sicil kayıtları gibi birçok alanda kapasite raporunun zorunlu tutulması bu yasal dayanaklara dayanır. 

 

Kapasite raporu kimler için zorunludur?  

Üretim faaliyeti yürüten tüm sanayi işletmeleri için zorunlu olan kapasite raporunu, ticaret siciline kayıtlı, fiilen üretim yapan, makine ve teçhizat altyapısını kurmuş işletmeler almak zorundadır. Bununla beraber sanayi sicil belgesi almak isteyen işletmeler için de kapasite raporu temel bir şarttır. Kamu veya özel sektörde faaliyet gösteren, üretim kapasitesini teknik olarak belgelendirebilecek tüm işletmeler için kapasite raporu düzenlenmesi gereklidir. 

Kapasite raporu ne işe yarar?  

Devletin sunduğu yatırım teşvik belgesi, KOSGEB destekleri, enerji tarifesi indirimleri veya çeşitli hibe programlarına başvururken, işletmenin teknik kapasitesini ve üretim gücünü resmi olarak belgelemek gerekir. Bu yönüyle kapasite raporu, işletmelerin hem kamu kurumlarıyla ilişkilerinde hem de teşvik ve destek programlarından yararlanma süreçlerinde önemli bir rol oynayan kapasite raporu, işletmenin gerçekten belirtilen şartları sağlayıp sağlamadığını gösteren temel belgedir.  

Resmi kurumlarla ilişkilerde ise kapasite raporu, sanayi sicil belgesi alma sürecinden gümrük işlemlerine, ithalat-ihracat faaliyetlerinden kamu ihalelerine kadar pek çok alanda zorunlu bir belgedir. Yerli Malı Belgesi veya İmalat Yeterlilik Belgesi gibi sertifikasyonlarda da kapasite raporu referans alınır. Devlet kurumları ayrıca bu raporları sanayi üretim potansiyelini ölçmek, sektörel planlamalar yapmak ve ekonomik politikaları şekillendirmek için kullanır. Dolayısıyla kapasite raporu, işletmenin hem desteklerden yararlanabilmesi hem de resmi işlemlerini eksiksiz yürütebilmesi için vazgeçilmezdir. 

İşletmeni büyütürken tahsilat süreçlerini de kontrol altında tutmak için Papel İşletme çözümlerini keşfet, tek panelden tüm ihtiyaçlarını karşıla.  

 

Kapasite raporu nasıl alınır?  

Türkiye’de kapasite raporu esas olarak Sanayi Odaları veya Ticaret Odaları tarafından düzenlenir ve bu odalar TOBB (Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği) çerçevesinde yetkilidir. Kapasite raporu almak isteyen işletmelerin izlemesi gereken süreç genel hatlarıyla aşağıdaki adımlardan ve belgelerden oluşur. Fakat, Yerel Oda (Sanayi Odası / Ticaret Odası) uygulamaları ufak farklılıklar gösterebileceğini dikkate alarak başvuru yapılacak kurumun özel şartları kontrol etmek gerekir.  

 

Başvuru süreci adımları  

 

Üyelik durumu ve oda seçimi

İşletmenin başvuru yapmadan önce Sanayi Odası veya Ticaret Odası’na üye olması gerekir. Sanayi işletmeleri genellikle sanayi odasına, küçük işletmeler ya da üretim ölçeği küçük olanlar Ticaret Odası’na kayıtlı olabilir. 

İlgili sistem üzerinden başvuru

Başvurular çoğunlukla Sanayi Bilgi Sistemi ya da Oda’nın çevrimiçi başvuru sistemi üzerinden yapılmaktadır. Firma bilgileri, üretim yeri adresi, faaliyet konusu gibi veriler elektronik olarak girilir.  

Gerekli belgelerin hazırlanması

Başvuru öncesinde istenen tüm belgeler toplanır. Eksik belge olması durumunda serbest başvuru sürecinde gecikmeler yaşanabilir.  

Ödeme işlemleri

Oda hizmet bedeli ve TOBB onay harcı gibi ücretler ödenir. Bazı odalarda eksper ücreti gibi ek ücretler olabilir. 

Ekspertiz/yerinde inceleme

Oda tarafından görevlendirilen ekspertiz ekibi işletmeyi ziyaret ederek işletme ölçeği, makineler, üretim hattı gibi teknik unsurları yerinde doğrular. Girilen verilerin ve beyan edilen makine/teçhizatın mevcut olup olmadığı kontrol edilir.  

Raporun düzenlenip onaya sunulması

İnceleme tamamlandıktan sonra kapasite raporu hazırlanır ve TOBB gibi ilgili mercilere gönderilerek onaylatılır. Onay sonrası belge firmaya veya Oda tarafından ilgili adrese teslim edilir.  

Geçerlilik süresi ve yenileme

Raporun geçerlilik süresi genellikle 2 yıldır, ancak makinelerin kiralıksa veya başka özel durumlar varsa bu süre daha kısa olabilir. Süre dolmadan önce yenileme başvurusunun yapılması gerekir.  

Gerekli belgeler  

Genellikle istenen belgeler şunlardır:  

• Eksiksiz doldurulmuş kapasite raporu başvuru formu (çoğu Oda iki nüsha isteyebilir).  

• Firma imza sirküleri (noter tasdikli aslı veya sureti), imza beyanı / yetkilendirme formu.  

• Vergi levhası fotokopisi ve firma ticaret sicil belgesi fotokopisi.  

• Sanayi sicil belgesi (mevcutsa).  

• Makine ve teçhizat listesi; bunların mülkiyeti, değerleri; kiralık makine varsa kira veya leasing sözleşmesi gibi belgeler. 

• SGK bildirgeleri, işyeri çalışan sayısı ve işçi sigorta bilgileri.  

• Kalite belgeleri / sertifikalar / çevre izinleri / marka tescili gibi varsa işletmeye ait özel belgeler (ISO sertifikaları, CE belgesi, lisans/ruhsat vs.).  

• İşyerinin tapu veya kira sözleşmesi; işyeri mülkiyeti ya da kiralanmış olması durumuna göre ilgili belgeler. 

Başvuru sürecinde dikkat edilmesi gerekenler 

Kapasite raporuna başvururken dikkat edilmesi gereken birkaç önemli nokta vardır. Öncelikle belgelerin güncel olması gerekir. Özellikle SGK kayıtları, vergi levhası ve imza sirküleri gibi evrakların geçerliliği kontrol edilmelidir. Ayrıca makine, teçhizat ve üretim tesisinin gerçekten çalışır durumda olması önemlidir, aksi halde eksper incelemesinde olumsuz rapor alınabilir. Başvuru sırasında Oda’nın belirlediği ödeme yöntemlerine ve ücretlere dikkat edilmeli, başvuru formu eksiksiz ve doğru doldurulmalıdır. Hatalı veya eksik bilgiler süreci uzatabilir. Başvurunun takibi de oldukça kritiktir. Çevrimiçi sistemler aracılığıyla sürecin hangi aşamada olduğu görülebilir ve eksik belge bildirimi yapılırsa hızlıca tamamlanmalıdır. Son olarak kapasite raporunun yenileme zamanını kaçırmamak gerekir. Eğer raporun geçerlilik süresi dolduysa bazı resmi işlemler aksayabilir veya engellenebilir. 

 

  

Kaynaklar: 1, 2.  

 

Bu blog yazısında sunulan bilgiler; yalnızca genel nitelikte olup hukuk, finans veya yatırım danışmanlığı teşkil etmemektedir. İçerik, bilgilendirme amacıyla hazırlanmış olup, özel durumlarınız için profesyonel danışmanlık almanız tavsiye edilir. Yazıda yer alan ifadeler, herhangi bir bağlayıcılık veya sorumluluk doğurmamakta, yalnızca yazarın değerlendirmelerini yansıtmaktadır. Alacağınız kararlarda tüm sorumluluk tarafınıza ait olup, Papel Elektronik Para ve Ödeme Hizmetleri A.Ş. bu bağlamda herhangi bir yükümlülük kabul etmemektedir.