Finansal Dolandırıcılıklardan Nasıl Korunursun?

 

Dijital dünyanın sağladığı hız ve erişilebilirlik, ne yazık ki dolandırıcılar için de fırsat yaratıyor. Kimlik avı, sahte yatırım teklifleri, zararlı yazılımlar ve daha fazlası… Her gün binlerce insan, bu tür finansal dolandırıcılık yöntemleriyle mağdur ediliyor. Peki, bu riskleri en aza indirmek mümkün mü? Elbette! Papel Blog’un bu yazısında, en yaygın finansal dolandırıcılık türlerini, dolandırıcılıktan korunma yollarını, online alışverişlerde alınabilecek güvenlik önlemlerini açıklıyoruz.

 

Finansal dolandırıcılık nedir?

 

 

Kişilerin ya da kurumların maddi kazanç elde etmek için kasıtlı olarak yanıltılması, aldatılması ve kandırılmasına finansal dolandırıcılık denir. Bu tür dolandırıcılıklarda sahte vaatler ve yanlış beyanlarla mağdurların para, mal ya da değerli bilgilerinin ele geçirilmesi hedeflenir. Dolandırıcılar gerçekleri saklayarak ya da çarpıtarak, mağdurun parasını ya da değerli varlıklarını ele geçirmeyi amaçlar. Finansal dolandırıcılıklardan korunmak için bilinçli hareket etmek önemlidir. Herhangi bir şüpheli durumda hemen harekete geçilmesi ve yetkili mercilere başvurulması hem kişinin hem de toplumun güvenliği için gereklidir.

 

En yaygın finansal dolandırıcılık türleri

 

Genellikle kişisel ve finansal bilgilerin elde edilmesi amacı taşıyan finansal dolandırıcılıkla birçok farklı şekilde karşılaşmak mümkün. Bu dolandırıcılık türlerine karşı bilinci ve dikkatli olunabilmesi için en yaygın türlerini öğrenmek önemli. İşte finansal dolandırıcılığın en yaygın türleri:

 

Kimlik avı (phishing)

 

Kimlik avı, dolandırıcıların banka ya da resmî kurumları taklit ederek kullanıcıları kişisel ve finansal bilgilerini paylaşmaları için kandırdığı bir siber saldırı türüdür. Genellikle SMS ve e-posta aracılığıyla gerçekleşen bu saldırılarla kullanıcılar, hesap bilgileri, şifreler veya kredi kartı numaraları gibi hassas verilerini paylaşmaya yönlendirilir.

 

Telefon dolandırıcılığı

 

 

Telefon dolandırıcılığı genellikle acil durumlar yaratılması, otorite figürü gibi davranılması ya da yardım talep edilmesi gibi taktiklerle gerçekleştirilir. Mesela dolandırıcılar kendilerini polis, savcı, banka görevlisi olarak tanıtabilir ve kişilerin hesap bilgilerini ya da şifrelerini paylaşmalarını isterler.

 

Kart kopyalama (skimming) dolandırıcılığı

 

 

Özellikle fiziksel kart kullanımının olduğu yerlerde daha yaygın olan bu yöntemle dolandırıcılar, kredi kartı bilgilerini çalıp kartları kopyalayarak izinsiz işlemler gerçekleştirebilir. Kredi kartının güvenliği için “Kredi Kartını Güvende Tutmanın 7 Yolu” yazımıza göz atabilirsin.

 

Zararlı yazılım ve uygulama dolandırıcılığı

 

 

Kullanıcıların cihazlarına zararlı yazılımlar yüklenen bu yöntemde bu yazılımlar sayesinde kişilerin kişisel ve finansal bilgilerinin ele geçirilmesi planlanır. Bu yazılımlar genellikle güvenilir olmayan kaynaklardan indirilen uygulamalardan cihaza bulaşabilir.

 

Sahte ikramiye ve çekiliş dolandırıcılığı

 

 

Bu yöntemde kullanıcılara büyük bir ödül kazandığı söylenir ve ödülü alabilmesi için finansal bilgileri ya da belirli bir ücret ödemesi istenir.

 

Sahte yatırım danışmanları

 

Yüksek kazanç vaat ederek kişileri kandıran sahte yatırım danışmanları genellikle sosyal medyada, WhatsApp gruplarında ya da sahte web sitelerinde karşına çıkabilir. Bu kişiler kendilerini deneyimli ve güvenilir finansal danışman olarak tanıtır. Kısa sürede yüksek oranda kart edebileceğini söyleyen sahte finans danışmanları seni yatırım yapmaya ikna ederek paranı alırlar.

 

Gönderimli ödeme dolandırıcılığı (push payment fraud)

 

Dolandırıcıların kullandığı bir diğer yöntem de kişileri kandırarak kendi rızalarıyla para transferi yapmaya ikna etmektir. Sosyal mühendislik teknikleri kullanılarak gerçekleştirilen bu yöntemle kullanıcıların manuel olarak hesaplarından para göndermesi sağlanır.

 

 

Dolandırıcılıktan korunmak için alınabilecek önlemler

 

 

Finansal dolandırıcılıklardan korunmak için dikkatli olmak ve bilinçli hareket etmek önemlidir. Kişisel ve finansal bilgilerini paylaşmadan önce dolandırıcılık riskiyle karşı karşıya olmadığınızı anlamak ve bundan korunmak için alabileceğiniz önlemler şu şekildedir:

 

Kimlik avcılarına ve sahte iletişimlere dikkat et

 

Dolandırıcıların en yaygın kullandığı yöntemlerden biri kendilerini banka ya da resmi kurum çalışanı gibi tanıtmaktır. Eğer böyle bir arama, e-posta ya da SMS alırsan inanmamak ve durumu resmî web sitelerinden ya da bankaların müşteri hizmetlerini arayarak doğrulama yapmak kandırılma ihtimalini ortadan kaldıracaktır.

 

Güçlü ve benzersiz şifreler kullan

 

Kullandığın her hesap için farklı ve karmaşık şifreler oluşturmalısın. Ayrıca iki faktörlü kimlik doğrulama (2FA) özelliğini etkinleştirerek hesap güvenliğini artırmak da ekstra faydalı olacaktır. İki faktörlü kimlik doğrulama özelliği sayesinde şifren ele geçirilse bile herhangi bir işlem gerçekleştirilebilmesi için ikinci bir doğrulama adımı gerekeceğinden dolandırıcı işlemi tamamlayamayacaktır.

 

Resmi ve güvenilir uygulamalar kullan

 

Mobil cihazlar üzerinden bir işlem gerçekleştireceksen güvenilir uygulamaları tercih etmelisin. Bu sebeple herhangi bir uygulamayı indirirken resmi uygulama mağazalarını kullanmak, uygulama izinlerini kontrol etmek, uygulamaları güncel tutmak ve uygulamayı indirmeden önce yorumlarına ve puanına dikkat etmek önemlidir.

 

Cihazlarını güncel ve güvenli tutmaya özen göster

 

Bilgisayarına ve mobil cihazlarına güncel antivirüs ve güvenlik yazılımları yükleyerek önlem alabilirsin. Ayrıca yazılımlarını ve işletim sistemlerini güncel tutarak güvenlik açıklarını da en aza indirmiş olursun. Her türlü önlemi almış olsan da herhangi bir kaynaktan gelen dosya ve uygulamaları açmadan önce taratmak da güvenlik için faydalı bir adım olabilir.

 

Online işlemlerde güvenlik nasıl sağlanır?

 

 

Online işlemlerde güvenliği sağlayabilmek için alınabilecek birçok önlem vardır. Bu önlemleri şu şekilde sıralayabiliriz:

 

Güçlü ve benzersiz parolalar kullanmak

 

Her hesabın için farklı ve karmaşık parolalar oluşturmak ve iki faktörlü kimlik doğrulama (2FA) özelliğini etkinleştirmek hesaplarının güvenliğini artıracaktır.

 

3D secure gibi güvenli ödeme sistemlerini kullanmak

 

Online alışverişlerde 3D secure gibi ek güvenlik katmanlarını kullanmak ödeme adımının güvenliğini artıracaktır.

 

Halka açık Wi-Fi ağlarından kaçınmak

 

Halka açık Wi-Fi ağlarına bağlıyken herhangi bir finansal işlem yapmamaya dikkat etmek gerekir. Çünkü bu tür ağlar siber saldırılara karşı diğer ağlara kıyasla daha savunmasız olabilir.

 

HTTPS ve SSL sertifikalarına sahip siteleri kullanmak

 

Online alışveriş yapacağın web sitesinin güvenli olduğunu anlamak için adres çubuğunda “https://” ibaresini ve kilit simgesinin olup olmadığına bakabilirsin. Bu göstergelerin olması sitenin SSL sertifikasıyla korunduğu ve veri iletiminin şifreli olduğu anlamına gelir.

 

Dolandırıcılık mağduru olursan ne yapmalısın?

 

 

Herkes dolandırıcılık mağduru olabilir. Eğer sen de böyle bir durumla karşılaşırsan ilk yapman gereken şey telaşa kapılmayarak soğukkanlılığını korumaktır. Doğru adımları atarak yasal haklarını etkin bir şekilde kullanabilir ve maddi kayıplarını telafi etme şansı bulabilirsin.  Bu süreçte atabileceğin temel adımlar şunlardır:

 

Hemen bankanla iletişime geç

 

Eğer banka ya da kredi kartın işlemleriyle ilgili bir dolandırıcılıkla karlı karşıyaysan hemen bankanın müşteri hizmetlerini arayarak durumu bildirmelisin. Daha fazla zarar görmemek için hesap hareketlerindeki şüpheli işlemleri tespit etmeli ve bankandan bu işlemleri durdurarak hesabı dondurmasını istemelisin.

 

Kanıtları topla ve sakla

 

 

Dolandırıldığını anladığın anda konuyla ilgili tüm belgeleri ve iletişim kayıtlarını toplamalısın. Toplayacağın tüm kanıtlar olayın soruşturulması ve olası dava süreçlerinde kullanılacaktır. Özellikle para transferi yaptığın IBAN numaraları ve iletişim bilgileri suçluların bulunabilmesi için çok önemli kanıtlardır.

 

Suç duyurusunda bulun

 

 

Dolandırıldığını anladığın anda en yakın polis merkezine ya da Cumhuriyet Başsavcılığına gidip suç duyurusunda bulunabilirsin. Ayrıca, suç duyurunu e-Devlet sistemi üzerinden de gerçekleştirebilirsin. Suç duyurusunda bulunurken dikkat etmen gereken en önemli şey olaya ilişkin mesajlar, e-postalar, banka dekontları gibi tüm delilleri sunmandır.

 

Hukuki destek al

 

 

Eğer dolandırıcılıkla ilgili dava açacaksan dava süreçlerini daha iyi bir şekilde yürütebilmek için bir avukattan hukuki bir destek almanı öneririz. Avukatın, dolandırıcının kimliğinin tespiti ve zararının giderilmesi konusunda sana yol gösterecektir.   

 

Papel ile güvenli ödeme ve para transferi

 

 

Papel ile Öde özelliğiyle hızlı ve güvenli bir şekilde ödeme yapmak mümkün! Ayrıca, Papel’in mobil uygulaması üzerinden de para transferi yapabilir, fatura ödeyebilir ve cashback kampanyalarından yararlanabilirsin. Daha fazlası için Papel uygulamasını mobil cihazına indir ve ayrıcalıkların keyfini çıkar.

 

 

Kaynaklar: 1, 2.

 

Bu blog yazısında sunulan bilgiler; yalnızca genel nitelikte olup hukuk, finans veya yatırım danışmanlığı teşkil etmemektedir. İçerik, bilgilendirme amacıyla hazırlanmış olup, özel durumlarınız için profesyonel danışmanlık almanız tavsiye edilir. Yazıda yer alan ifadeler, herhangi bir bağlayıcılık veya sorumluluk doğurmamakta, yalnızca yazarın değerlendirmelerini yansıtmaktadır. Alacağınız kararlarda tüm sorumluluk tarafınıza ait olup, Papel Elektronik Para ve Ödeme Hizmetleri A.Ş. bu bağlamda herhangi bir yükümlülük kabul etmemektedir.